ما در ایران چندین مسیر خطی اساسی جهانگردی داریم، خوشبختانه شاخههای اصلی (راه ابریشم) در ایران هم از مسیرهای اصلی این راه بودهاند و هم امروزه از مسیرهای اصلی جهانگردی مملکت هستند.ما در مجموع پنج مسیر اصلی جهانگردی داریم که به صورت استانی با آنها برخورد نکرده، بلکه مسیرها را خطی بررسی میکنیم. مثلاً میگوییم محور تهران_بم با شناخت دقیق محورها میتوانیم در مسیرهای اصلی راه ابریشم قرار بگیریم، در این مسیرهای نسبتاً طولانی ما با عناصر و سازههای باستانی از قبیل: کاروانسراها،آب انبارها،یخچالها،چایخانهها و قهوهخانهها، زیارتگاهها،آبریزگاهها، قلعهها،چشمهسارها، پناهگاهها، چاپارخانهها، گورستانها، گرمابهها، بازارها، قناتها و بقایایی از کفسازی راهها و پلها روبرو هستیم. دو مورد اصلی از این عوامل و عناصر عبارتند از: کاروانسراها و خانههای موجود دریافت قدیم شهرها که هر یک از آنها میتوانند با تغییر کاربری، موجودیت بهتری نسبت به گذشته پیدا کنند.خانههای قدیمی در شهرهای تاریخی مهم از جمله در شهرهای تبریز، سمنان، قزوین، همدان،کرمانشاه، اصفهان، کاشان، شیراز، اردستان، نایین، یزد، کرمان و بم باید تبدیل به موزههای جهانگردی شود که البته این کار نیز کمک شایان سازمان میراث فرهنگی را میطلبد.
بطور کلی بخش جهانگردی در ایران بدون همکاری تنگاتنگ سازمانهای میراث فرهنگی و محیط زیست، راهکارهای اصلی توسعه این صنعت را نخواهد یافت و به این ترتیب هم خانهها رونق خواهد داشت و هم جهانگردان با پدیدههای مسیر جاده ابریشم بیشتر آشنا خواهند شد.
غیر از کاروانسراها و خانههای قدیمی ساخت، مهمانسراها و متلها نیز در طول این مسیر باید براساس نیاز بررسی شود و سایر عناصر و سازههایی که در پیش نام بردیم، براساس اولویتها مورد بازبینی و باززندهسازی قرار گیرد.
غلامحسین کریمی دانش آموخته رشته برنامه ریزی توریسم،مدرس دانشگاه و عضو پیوسته انجمن علمی گردشگری ایران |